Czym jest IQ ?

Iloraz inteligencji, czyli IQ, to wynik testu psychometrycznego, który ma posłużyć za ilościowy i znormalizowany wskaźnik inteligencji człowieka.

Pomiar IQ przeprowadza psycholog ze względów związanych z edukacją lub zdrowiem psychicznym. Niemniej IQ, podobnie jak wszystkie pojęcia powiązane z niepełnosprawnością intelektualną czy wybitnie uzdolnionymi dziećmi, nie stanowi diagnozy. IQ ocenia się zazwyczaj w pełniejszych ramach badania psychologicznego.

IQ wg rang lub „standaryzowane IQ” oblicza się w odmienny sposób. Odnosi się ono do rangi, w której plasuje się dana osoba w stosunku do populacji przedstawionej za pomocą rozkładu normalnego (krzywej Gaussa). W testach Davida Wechslera po raz pierwszy zastosowano ten rodzaj normalizacji. Testy są „normalizowane” w trakcie ich opracowywania, aby wyniki odpowiadały krzywej Gaussa (zwanej także rozkładem normalnym). Normalizacja podlega systematycznie aktualizacji.

Normalizacją, która wyznacza „poprzez swoją konstrukcję” wartość średnią (lub warunkową), odchylenie standardowe i rozkład a priori powiązany z tymi ograniczeniami według metody wnioskowania bayesowskiego (to znaczy jedynej, która nie wprowadza „informacji dodanych”) okazuje się być krzywa Gaussa. Służy ona zatem do normalizowania testu. Wszystkie testy ustalają średnią na 100. Odchylenie standardowe wyznacza się najczęściej na 15 (mamy wówczas do czynienia z IQ standardowym).

Niektóre testy późniejsze od testów Wechslera wyznaczyły odchylenia standardowe na 16 lub 24 (tak jak w przypadku testu amerykańskiego Culture Fair Intelligence Test Raymonda Cattella).

Wyznaczenie wartości średniej IQ na 100 podyktowane było względami arbitralnymi i historycznymi. Wartość odchylenia standardowego równa 15 wskazuje, zważywszy na rozkład normalny, że 68% populacji sytuuje się na poziomie odchylenia standardowego od średniej, a 95% populacji między 2 odchyleniami standardowymi (patrz wykres).